Frassetu hè una cumuna di u dipartimentu di a Corsica suttana. Facia parti di l'antica pievi d'Urnanu, com'è Campu, Quasquara, Santa Maria è Sichè, Azilonu, Ampaza.

Frassetu
Statu Francia
Rigioni Corsica
Dipartimentu Corsica suttana
Circundariu Aiacciu
Cantonu Taravu-Ornanu
Codici INSEE 2A119
Codici pustali 20157
Merri Paulu Antona
Intercumunalità Pieve di l'Ornanu
Longitudina 41° 53′ 49″ nordu
Latitudina 9° 01′ 22″ levente
Altitudina 720 m (Dà 529 m à 1680 m)
Superficia 1661 ettari
Pupulazioni 82
Dinsità 7,1 ab./km²

U nomu "Frassetu" veni prubabilmenti da u frassu, chì hè abundanti annantu à a cumuna, u nomu di u paesi essendu statu furmatu com'è quiddu d'Ulmetu o d'Alzetu.

I poghji di u paesi sò: a Vaddi, a Cuddetta, Casamattonu (chì in i tempi era Calabrà), Casanova, u Piazzili, Busgiulacciu, Riccineddu, a Vignaccia.

A Cuddetta mudificà

U nomu "Cuddetta" veni da u fattu chì 'ssu poghju hè annantu à una cuddicciola. Si cumponi di dui currintini. In i tempi, era u poghju u più pupulatu. Ci sò parechji casi antichi in a Cuddetta: a Casa di i Maestri, a Casa di i Lavichi. In a Casa di i Maestri, ci hè a carciara sottu, si poni veda i branchetti, parechji archeri, è daretu ci hè sempri l'acquaghjolu. Annantu à a Casa di i Lavichi, ci hè zuccatu: "1751 LF" (ciò chì significheghja: "Lavicu Fecit", a feci Lavicu in 1751). Ci hè dinò u so forru in a Cuddetta. Hè statu custruitu in 1868. È da sottu, ci hè a so funtana: a funtana di l'Arbaghju.

Casamattonu mudificà

Casamattonu si trova faccia à A Cuddetta, da quand'è u stradonu. 'Ssu poghju hè statu chjamatu cusì parchì hè statu u prima poghju di u paesi ind'eddu ci hè statu una casa incù i mattona, una "casa à mattonu". Ma in i tempi, u poghju si chjamava "Calabrà". Ci hè sempri una rangata di casi custruiti da u XVIimu à u XIXimu seculu.

Riccineddu mudificà

U Piazzili mudificà

U Piazzili hè un poghju anticu di u paesi, i casi i più vechji essendu da a fini di u seculu XVI. Annantu à u sopraporta d'un vechju muru, si vedi: "1557 A 8 IHS M F R". IHS vol'dì: "Iesus Hominum Salvator" è "M F R" significheghja: "Maestru Fecit Aedificare" (u Maestru – di muru – feci edificà). In u Piazzili, ci era dino in i tempi, una casa incu una petra induva ci era zuccatu: 1710.

Sient'è Petru Paulu Peretti (1966), a Leccia di Mal'Cunsigliu era situata à una trintina di metri di a funtana di Centuliri. 'Ssa leccia era in u Piazzili, ma hè stata tagliata in 1947. Era una leccia maiori ind'eddi s'erani riuniti quiddi chì ani dicisu di brusgià u casteddu di Campu in 1615.

I casati più cumuni in u Frassetu sò: Antona, Casanova, Franceschi, Giuliani, Lanfranchi, Leonardi, Mariani, Miliani, Murzi, Pierlovisi, Pietrini, Sanviti, Stefani, Susini, Tramini, Vincenti. Altri casati, urighjinarii d'altri paesi, sò: Bartoli, Buresi, Canavaggio, Ceccaldi, Coti, Ferracci, Geronimi, Lovichi, Mondoloni, Nivaggioni, Picchetti, Quilichini, Quilici, Tomi.

Archittitura mudificà

Ci hè mori acqua in Frassetu è difatti, si poni veda bon' parechji funtani.

Giugrafia mudificà

Storia mudificà

Merri mudificà

Merri di Frassetu
Annu Merru
1825 Paulu Giordanu Franceschi
1881 Micheli Mariani
1995 - 2008 Marcu Mariani
2008 à oghji Paulu Antona

Pupulazione mudificà

Pupulazione da 1586 à 1901
1586 1726 1770 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851 1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896 1901
200[1] 578[2] 471[3] 652 624 634 528 596 656 653 571 450 504 480 611 622 703 663 740 923 1 034
Pupulazione da 1906 à 2017
1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2004 2009 2014 2017 2019
722 906 904 916 926 969 407 1 027 234 178 129 64 67 82 117 126 122 122 137

Lingua mudificà

A lingua parlata in Frassetu faci parti di a variità taravesa di a lingua corsa.

Grammatica mudificà

  • Articuli ditarminativi (singulari/plurali): u/i, a/i. Più raramenti, s'usa lu/li, la/li, ma solu in certi casi: par asempiu, in puisia; o in i formi: "Oh lu bruttu !", "Oh lu latru!"; o ancu in certi casi particulari: "la ghjenti"
  • Articuli inditarminativi: unu, una
  • Prunomi parsunali sughjettu: eiu/ié, tù, eddu/ieddu edda/iedda, no, vo, eddi/ieddi
  • Prunomi parsunali cumplementu: mi, ti, li, ci, vi, li
  • Prunomi è aghjettivi pussessivi: meiu/me, toiu/to, soiu/so, nosciu, vosciu, soiu/so
  • Prunomi è aghjettivi dimustrativi: quistu-quisti, quissu-quissi, quiddu-quiddi
  • Verbi:

I verbi ani trè formi di cunghjugazioni principali (, -a, -iscia).

Verbu essa:

  • Indicativu prisenti: socu, sè, hè, semu, seti, sò;
  • Indicativu imparfettu: era/eru, eri, era, èrami, èrati, èrani;
  • Indicativu passatu rimotu: futi, fusti, fù, fumi, futi, funi;
  • Indicativu futuru: saraghju, sarè, sarà, saremu, sareti, sarani;
  • Cunghjuntivu prisenti: ch'è sii, ch'è tù sii, ch'eddu (edda) sii, ch'è noi siimi, ch'è vo siiti, ch'eddi siini;
  • Cunghjuntivu imparfettu: ch'è fussi, ch'è tù fussi, ch'eddu (edda) fussi, ch'è no fùssimi, ch'è vo fùssiti, ch'eddi fùssini;
  • Cundiziunali: saria/sariu, saristi, saria, sariami, sariati, sariani;
  • Ghjerundiu prisenti: essendu;
  • Ghjerundiu passatu: essendu statu;

Verbu avè:

  • Indicativu prisenti: aghju, ha, hà, avemu/emu, aveti/eti, ani;
  • Indicativu imparfettu: avia/aviu/aia/aiu, avii/aii, avia/aia, avìami/àiami, avìiati/àiati, avìani/àiani;
  • Indicativu passatu rimotu: ebbi, avisti, ebbi, èbbimi, avisti, èbbini;
  • Indicativu futuru: avaraghju, avarè, avarà, avaremu, avareti, avarani;
  • Cunghjuntivu prisenti: ch'e aghji, ch'è tù aghji, ch'eddu aghji, ch'è no àghjimi, ch'è vo àghjiti, ch'eddi àghjini;
  • Cunghjuntivu inparfettu: ch'e avissi, ch'è tù avissi, ch'eddu (edda) avissi, ch'è no avìssimi, ch'è vo avìssiti, ch'eddi avìssini;
  • Cundiziunali: eu avarìa, tu avarìsti/avarii, iddu avarìa, noi avarìami, voi avarìati, iddi avarìani;
  • Ghjirundiu prisenti: avendu;
  • Ghjirundiu passatu: avendu avutu;

Cunghjugazioni in -à – Verbu amà:

  • Indicativu prisenti: amu, ami, ama, amemu, ameti, amani;
  • Indicativu imparfettu: amava/amaia, amavi/amaii, amava/amaia, amavami/amaiami, amavati/amaiati, amavani/amaiani;
  • Indicativu passatu rimotu: ameti, amesti, ameti, ametimi, amesti, ametini;
  • Indicativu futuru: amaraghju, amarè, amarà, amaremu, amareti, amarani;
  • Cunghjuntivu prisenti: ch'e ami, ch'è tù ami, ch'eddu (edda) ami, ch'è no amimi, chi voi amiti, ch'eddi amini;
  • Cunghjuntivu inparfettu: ch'e amessi, ch'è tù amessi, ch'eddu (edda) amessi, ch'è no amessimi, ch'è vo amessiti, ch'eddi amessini;
  • Cundiziunali: amaria, amaristi, amaria, amariami, amariati, amariani;
  • Ghjirundiu prisenti: amendu;
  • Ghjirundiu passatu: avendu amatu;

Cunghjugazioni in -a – Verbu veda:

  • Indicativu prisenti: vecu, vedi, vedi, vidimu, viditi, vedini;
  • Indicativu imparfettu: vidia, vidii, vidia, vidiami, vidiati, vidiani;
  • Indicativu passatu rimotu: vidisi, vidisti, vidisi, vidìsimi, vidisti, vidìsini;
  • Indicativu futuru: vidaraghju, vidarè, vidarà, vidaremu, vidareti, vidarani;
  • Cunghjuntivu prisenti: ch'e veghi, ch'è tù veghi, ch'eddu (edda)veghi, ch'è no veghimi, ch'è vo veghiti, ch'eddi veghini;
  • Cunghjuntivu inparfettu: ch'e vidissi, ch'è tù vidissi, ch'eddu (edda) vidissi, ch'è no vidissimi, ch'è vo vidissiti, ch'eddi vidissini;
  • Cundiziunali: vidarìa, vidarìsti, vidarìa, vidarìami, vidarìati, vidarìani;
  • Ghjirundiu prisenti: videndu;
  • Ghjirundiu passatu: avendu vistu;

Cunghjugazioni in -iscia o ì – Verbu finiscia o finì:

  • Indicativu prisenti: finiscu, finisci, finisci, finiscimu, finisciti, finiscini;
  • Indicativu imparfettu: finiscia, finiscii, finiscia, finisciami, finisciati, finisciani;
  • Indicativu passatu rimotu: finiti, finisti, finiti, finitimi, finisti, finitini;
  • Indicativu futuru: finisciaraghju, finisciarè, finisciarà, finisciaremu, finisciareti, finisciarani;
  • Conghjuntivu prisenti: ch'e finischi, ch'è tù finischi, ch'eddu (edda) finischi, ch'è no finischimi, ch'è vo finischiti, ch'eddi finischini;
  • Conghjuntivu inparfettu: ch'e finissi, ch'è tù finissi, ch'eddu (edda) finissi, ch'è no finissimi, ch'è vo finissiti, ch'eddi finissini;
  • Cundiziunali: finisciaria, finisciaristi/finisciarii, finisciaria, finisciariami, finisciariati, finisciariani;
  • Ghjirundiu prisenti: finiscendu;
  • Ghjirundiu passatu: avendu finitu;
  • Numari : unu, dui, trè, quattru, cinqui, sei, setti, ottu, novi, deci, ondici, dodici, tredici, quattordici, quindici, sedici, dicessetti/diciossetti, diciottu, dicennovi, vinti, …, trenta, quaranta, cinquanta, …, centu, dui centu, …, middi, dui milla, ...;
  • Ghjorna : luni, marti, marcuri, ghjovi, vennari, sabatu, dumenica;
  • Mesa : ghjinnaghju, frivaghju, marzu, aprili, maghju, ghjugnu, sittembri, uttrovi, nuvembri, dicembri;
  • Staghjoni : branu, istati, vaghjimu, inguernu;
  • Culori : biancu, neru, rossu, giaddu, turchinu, verdi, grisgiu, purpurinu, aranciu, castagnu.

Sopranomi mudificà

 

Eccu uni pochi di sopranomi frassitani:

Armuracci, Bachjolu, Baffetta, Balanzinu, Balisgionu, Ballò, Ballunceddu, Bambineddu, Barbinu, Bavetta, Berrarè, Bibì, Bicorsu, Biduvà, Biondu, Bisèculu, Buggiani, Bula, Bulapani, Burgumanu, Bussi, Canfarrà, Capata, Capurali, Carbù, Carghjaca, Càrsini, Casetta, Casgiola, Cecconu, Chjalà, Chjalameddu, Chjè, Chjirchjolu, Ciolla, Coda d'Agneddu, Cudonu, Culinu, Culumbonu, Cùpidu, Curcineddu, Currintinu, Custì, Farrandi, Femineddu, Framassonu, Frisgionu, Furchetta, Furtunedda, Gallonu, Geppi, Ghjattinu, Ghjisè, Grisgionu, Grisgiu, Lamaghjonu, Lucciafocu, Macanettu, Maccareddu, Macconu, Macheddu, Maffronu, Manzolu, Masgera, Mescia, Muvronu, Muzzolu, Nasini, Pachjineddu, Paladini, Pantalinu, Piccatu, Pichjonu, Pidiolu, Pilinu, Pilucca, Pinciuleddu, Pinzutu, Pironu, Pulvareddu, Pumpò, Purrinu, Rampinu, Rarrà, Rè, Ribugliu, Rinchjolu, Sannicà, Scaglinu, Scalonu, Sciambagliò, Sciambrì, Sfratatu, Sgribbu, Sparapetu, Sticchitu, Strinchettu, Suppironu, Tartarolu, Tinenti, Tiruddu, Tunduleddu.

Nomi mudificà

Eccu dinò i nomi cumuni in Frassetu:

Agata, Andria, Angnula (Angnuledda), Angnula Francesca, Angnula Maria, Angnulinu, Angnulu, Angnul'Antonu, Angnulu Felici, Angnulu Francescu, Angnulu Maria, Anna Maria, Anton'Dumenicu, Anton'Ghjirolmu, Anton'Maria, Anton'Niculau, Anton'Paulu, Anton'Santu, Antonu (Antuneddu, Antunareddu), Antonu Ghjuvanni, Antonia (Antunietta, Antuniola), Austinu, Bartolu, Bastiana, Bastianu, Battisti, Battistina, Bianca, Bianca Maria, Cameddu, Chjara, Cristina, Carulu, Catalina, Cesaru, Cosima, Culomba, Dariu, Diana (Dianedda), Dumenicu (Duminiconu), Dumenicu Antonu Faustina, Felici, Felici Ghjuvanni (Felicianu), Filici (Filiciola), Filippu, Francesca (Cicchetta, Francischina), Francescu (Ceccu, Cicconu, Ciccaglionu), Francescu Antonu, Francesu Maria, Ghjacintu, Ghjacumu, Ghjacumina (Ghjacuminetta), Ghjaseppu, Ghjasepp'Antonu, Ghjaseppu Maria, Ghjasippina, Ghjirolma (Ghjirulmina), Ghjirolmu, Ghjudita, Ghjulia, Ghjuliu, Ghjuvanna, Ghjuvanni (Ghjuvanneddu), Ghjuvan'Antonu, Ghjuvan'Battisti, Ghjuvan'Francescu, Ghjuvan'Ghjacumu, Ghjuvan'Ghjaseppu, Ghjuvan'Lucca, Ghjuvan'Maria, Ghjuvan'Natali, Ghjuvan'Paulu, Ghjuvan'Petru, Ghjuvan'Santu, Graziosa, Larenzu, Laura, Lavisa, Lavisu, Lisandru, Livia, Lola, Lucca, Lucia, Lucianu, Lunardu, Marcu (Marcareddu, Marcateddu, Marcaghjolu), Marc'Antonu, Maria (Mariola), Maria Angnula, Maria Antonia, Maria Dumenica (Mineca, Minichedda), Maria Francesca (Mancecca), Maria Santa, Mariana (Marianina), Marianu (Marianeddu), Marta, Martinu, Matalena, Matteiu, Micheli, Natali, Nicolu, Niculau, Niculina, Nunzia, Nunziu, Pancrazia, Pancraziu, Paduva (Padivedda), Paduv'Antonu, Pasquali, Paula, Paula Maria, Paulina, Paulu (Pulareddu, Pulanchjinu), Paul'Andria, Paul'Antonu, Paulu Austinu, Paulu Battisti, Petru (Petranchjinu, Pitrareddu), Petru Antonu, Petru Paulu, Petru Santu, Pitrunedda, Pitrina, Polu, Pumpeiu, Rosa, Rusina, Sabatina, Sabedda, Sabetta, Sagra, Santa, Santu, Sarrafinu, Saveria, Saveriu (Savirionu), Scenziu, Silvestru, Simonu, Sanvitu, Stefanu, Tavia, Taviu, Tiresa, Tumasgiu, Vintura, Vittoria.

Tuponimi mudificà

Uni pochi di tuponimi frassitani sò:

l'Angnuli Filici, l'Arbaghju, Arghja Cillata, Arghja di Suppa, Arghja Vechja, Arusula, a Barrabedda, a Barrunciasca, Beddafiora, a Bocca di l'Era, a Bocca di u Manganu, i Botti, Busgiulacciu, a Caduta, a Cunsora, a Cuddetta, a Cuntegna, a Curia, a Fraulaccia, a Fuatedda, a Ghjalghetta Bughjosa, a Lama, a Muntagnola, a Saloppa, Caldaramodda, Campucavu, Casamattonu, Casanova, Centuliri, Chjudinu, Dossu Maiori, Forca d'Olmu, Funtana Secca, i Botti, i Cadiceddi, i Carabona, i Cruciati, i Cuddeddi, Malvezza, Mattacugnà, Peru, u Canapaghjolu, u Carponu, u Ciocciu, u Coddu di Furciolu, u Coddu di Vacchi, u Cucinaghju, u Cusaracciu, u Farraghjinali, u Forciu, u Frassu, u Griddu, u Lavunieddu, u Manganu, u Nivalonu, Petra di Cuccu, a Petra Affaccatoghja, a Petra Quatrata, Petri Caldani, u Piazzili, u Pintali, u Pisinaghjolu, u Pozzu, u Razu Tagliatu, a Ribba, a Rissalmaccia, u Riccineddu, u Rinàghjulu, i Sceniglietti, u Schincu, i Surbeddi, Taddonu, i Tardivi, Tassu, a Trifugliccia, l'Urbala, a Vaddi, i Vagantivi, a Valchera, Valeriu, a Vetta.

Pruverbii mudificà

 
U campanili; in u fondu: Forca d'Olmu

Eccu una manata di pruverbii frassitani:

  • À bocca chjusa, nè pani nè bonbucconi.
  • ’’ Asciutta vinddemia accata a l imbutu.’’
  • A casa piglia, a casa rendi.
  • A cavaddu dunatu, ùn fidià denti.
  • A chì campa n'hà da veda.
  • À chì cummanda, fà la leghji.
  • À chì l'attempa a perdi.
  • À chì l'hà in culu l'hà in casa.
  • À chì t'hà dui casi, in una ci piovi.
  • À chì troppu si cala, u culu vi mostra.
  • À chì ùn arrisica, ùn arrùzzica.
  • À chì ùn sà piantà, pianta di nuvembri.
  • A forza d'impittà, s'impara à marchjà.
  • A ghjara cresci ma a forza manca.
  • A ghjastema s'arrivolta.
  • A ghjatta magra, a donna grassa, sò a vargogna di a casa.
  • A lingua ossu ùn hà è ossu tronca.
  • A machja, ochji ùn hà ma ochji teni.
  • A tola è à lettu, alcunu rispettu.
  • À un bon' cani li si dà un bon ossu.
  • A vita hè una affaccata di balconu.
  • A volpi perdi u pelu ma micca u viziu.
  • Accantu u focu, a paglia ci stà mali.
  • Aceddu in cabbia, s'eddu ùn canta d'amori, canta di rabbia.
  • Ancu l'anori sò castighi.
  • Andendu videndu.
  • Aprili, desfa purcili.
  • Acqua minuta, ghjugni à l'ossu, è ùn hè criduta.
  • Carti ghjocani è ghjucadori si vanta.
  • Casi frà li casi è vigni frà li vigni.
  • Cavaddu di trenta, mai piu ch'eddi ci n'entri.
  • Cavaddu vechju, zecchi è moschi.
  • Ch'è lu mal' vicinu ùn durghi ch'è quant'è a nevi marzulina.
  • Chì campa spirendu mori caghendu.
  • Chi causa hà la gatta si a patrona hè matta.
  • Chì di piombu tomba di piombu mori.
  • Chì disprezza, compra.
  • Chì muta, muga.
  • Chì si chjina incù i ziteddi, s'arrizza camisgimerdosu.
  • Chì ùn invechja, hè pena di vita.
  • Chì va pianu va sanu E chi va sanu va luntanu.
  • Chì và forti và à la morti.
  • Chì vadagna in prima mani Si ni va à calzi in mani.
  • ’’ciò che d’un a fattu in 30, u vò fà in 31.’’
  • Ciò chi hè scrittu in celi segui in terra.
  • Cosa fatta, loda la !
  • Fatti di notti, risa di ghjornu.
  • Fora u denti Fora a pena.
  • Ghjumenti pudditrata un bii mai aqua linda.
  • Hè l'ochji di u patronu chì ingrassa u cavaddu.
  • Hè megliu à stà accantu un cacadori Cà accantu un zuccadori.
  • Hè megliu pocu chè micca.
  • I guai di a pignatta Un i sà cà u cuchjaronu.
  • I parenti Sò i denti.
  • I più beddi peri i màngnani i porchi.
  • I porchi si bàsgiani Annata di ghjandi.
  • In cumpagnia, u frati presi moglia.
  • In ogni lettu, ci hè pulgi.
  • Indù l'àsinu mori, u pelu ci resta.
  • Isciuta vindèmia, appicca a sporta.
  • Laga u buddenti E succorri l'appartenti.
  • L'ànima à Diu, e a ropa à chi si devi.
  • L'ottu d'aprili U cuccu si devi sentire S'eddu un si senti Hè mortu o per murire.
  • Mariteddu tamant'è un ditu Ièddu voli essa rivaritu.
  • Matrimonii e viduvali So dal celi distinati.
  • Mori più capretti chè capri vechji.
  • Innanzi chè micca, maritu vechju.
  • Nanzi ghjunta la so ora Nè si nasci nè si mori.
  • Natu a parsona, natu u distinu.
  • Nè in vènnari nè in luni Un dà principiu à a to funi.
  • Nè ziteddi nè cateddi Un avvizzà à u to scudeddu.
  • Oghji hè oghji è dumani hè dumani.
  • Ogni cecu piegni i so ochji.
  • Ogni tempu veni à chì l'aspetta.
  • Ogni tontu t'hà u so filu.
  • Ognunu sa ciò chi boddi in a so pignatta.
  • Ora vivu ora mortu.
  • Par cunnoscia la ghjenti, ci voli à mangnà una somma di sali insemu.
  • Par maghju o par maghjonu Un ti caccià u to pilonu.
  • Par via di u patronu si rispeta u ghjàgaru.
  • Par viaghju s'acconcia a somma.
  • Pècura nera e pècura bianca A chi mori mori, à chi campa campa.
  • Più hè parenti E più ghjentri.
  • Poni in terra e spera in Diu.
  • Quand'è tù credi d'essa à cavaddu un sè mancu à pedi.
  • Quandu a pràscula fiurisci e matura I ghjorni e i notti sò d'una misura.
  • Quandu u ghjàcaru invechja, a volpi li piscia addossu.
  • Quandu u porcu hè tecchju si volta a trova.
  • Quandu u soli tramonta U pultronu s'appronta.
  • Ronchi samirini un còddani in celi.
  • Ropa chi un hè vista, un po essa stimata.
  • Russura à la marina Bon' tempu la matina. Russura à la muntagna Aqua e ventu à li calcagna.
  • Sé Bastèlica t'avia u portu Aiacciu saria l'ortu.
  • Sè u ghjòvanu vulissi e u vechju pudissi.
  • S'eddu suniteghja in Capu di Staghju Lascia puri u granu in arghja. S'eddu suniteghja in Capu di Muru Mettilu à u sicuru.
  • Soldu di pòvaru omu e cuglia di ghjàcaru, un si ni poti mai piattà.
  • Spezza u tempu in San' Bartolu.
  • Tira più un pelu di muzza in cuddata Cà dui paghji di boia in falata.
  • Tuttu lacatu hè persu.
  • U bè da luntanu si ferma par viaghju.
  • U boiu chi un vo bia Hè un gattivu zifulà.
  • U cavaddu ghjastimatu, u pelu li luci.
  • U celi à volta di pani S'eddu un piovi oghji, piovi dumani.
  • U celi ùn si pò appuntiddà.
  • U discorsu porta l'omu à a forca.
  • U fretu di marzu ghjentri in u corru di u boiu.
  • U lucchesu un hè sicuru Ca incu u so uncinu à u culu.
  • U megliu oru hè quiddu chi piega.
  • U mondu hè fattu à scala A chi codda e à chi fala.
  • U peghju calciu hè quiddu di u cavaddu mansu.
  • U Signori dà u biscottu à quiddu chi t'hà i denti.
  • U Signori dà u fretu sicondu i panni.
  • U soli marzulinu Di i donni fà strascinu.
  • U troppu bè s'arrivolta.
  • Un ci hè sàbatu senza soli Comu donna senza amori.
  • Un disòrdini Faci un òrdini.
  • Un fà mali chi hè piccatu. Ma un fà bè chi hè ghjittatu. Variante * ...chi hè mancatu.)
  • Un ghjudicà a to vita Fin à l'òpara finita.
  • Un hè bellu quel' chi hè bellu, quantu hè bellu quel' chi piaci.
  • Un merci un techja à nimu
  • Un si po fà u passu più longu chè l'infurcatura.
  • Un si po tena i dui pedi in u scarpu.
  • Un ti rida di u mè dolu Quandu u meiu hè vechju, u toiu hè novu.
  • Vali più un tontu à fattu soiu cà centu astuti à quiddi di l'altri.

Esprissioni mudificà

  • à pedi è senza zucca
  • acqua in bocca !
  • allora ti daremu à bia in un scambaronu!
  • amparà à babbu à futta
  • amparà à u preti à dì a messa
  • amparà l'ave maria à u vescu
  • andà à Roma è ùn veda micca u Pappa : hè andatu à Roma è ùn hà micca vistu u Pappa
  • andà com'è u furmagliu annantu à i maccarona : và com'è u furmagliu annantu à i maccarona !
  • Angnula si chjamava
  • annantu una anca ! : andaria annantu una anca !
  • acqua in bocca è ditu in culu !
  • arba tabacca è chjoda !
  • arranghjà a paglietta
  • arranghjà u zucchinu
  • ascultà quant'è i topa à veghja
  • attaccà a coda à u sameri : attacca a coda à u sameri
  • avè a ghjatta sottu teddu : t'hà a ghjatta sottu teddu
  • avè a so lenza in Taravu : t'ha a so lenza in Taravu
  • avè bisognu d'un ziu preti : t'hà bisognu d'un ziu preti
  • avè pani è culteddu : hà pani è culteddu
  • avè trè facci : t'hà trè facci
  • avè un cantara biota : t'hà una cantara biota !
  • avvigni à Vignali chì hè un beddu paesi !
  • baddà in a ziglia calda : l'aghju da fà baddà in a ziglia calda!
  • batta a campagna' : batti a campagna
  • beddu com'è un fiori
  • bocca chjusa è acqua in bocca
  • boccalà par Corsica !
  • briacu à tappu
  • briacu zuffu
  • briunà com'è un verciu: briona com'è un verciu
  • bruttu puzzinosu
  • bughju com'è in culu
  • calca com'è un falchettu
  • cantani l'anghjuli
  • capiscia ci com'è i porchi in a musica : ci capisci com'è i porchi in a musica
  • carcu imbardatu
  • carcu inzimpinatu
  • cascà à tiru : m'hè cascatu à tiru
  • castrà i cucchi
  • castrà i falchetti
  • chjachjari dopu pranzu: sò chjachjari dopu pranzu
  • essa ci da bia è da manghjà : ci hè da bia è da manghjà
  • ciò ch'eddu hà in capu ùn hà in i pedi !
  • cioncu com'è una campana
  • cioncu comu un biccazzu
  • circà a luna in u pozzu
  • circà a rogna à grattà : cerca a rogna à grattà
  • circà i cinqui peda di u muntonu
  • cocini l'ovi à u soli
  • cordu comu un viulinu
  • cosi di l'altru mondu : sò cosi di l'altru mondu
  • cripà com'è buttacci
  • cuddà à i steddi : u coddani à i steddi
  • cuntenti com'è un cuccu
  • cuntenti com'è un pichju
  • custà l'ochji di boiu : costa l'ochji di boiu
  • dà à bia in un scambaronu : allora ti daremu à bia in un scambaronu!
  • dà tempu chì a mosca si rodi u chjodu!
  • dà si à Santa Nega : s'hè datu à Santa Nega
  • dà un copu à u cherchju è l'altru à a botti
  • dannu è risa !
  • dì in tarmini corsi : a d'aghju ditta in tarmini corsi !
  • di prima trinca
  • di sottu scala: vinu di sottu scala, furmagliu di sottu scala
  • dumani hà da fà ghjornu !
  • duru com'è petra
  • essa à taglia cannedda: sò à taglia cannedda !
  • essa bè è megliu : erami bè è megliu
  • essa ci da perda a parola : ci hè da perda a parola !
  • essa ci trè ghjatti : ci hè trè ghjatti
  • essa di a camisgia : quissu hè di a camisgia !
  • essa di capu è di coda : hè di capu è di coda
  • essa figliolu di a ghjaddina bianca
  • essa in teppa : hè in teppa
  • essa quant'è à attaccà si à a croci : hè quant'è à attaccà si à a croci !
  • essa quant'è à zappà in acqua : hè quant'è à zappà in acqua !
  • essa quant'è i cunigliuli : sò quant'è i cunigliuli !
  • essa quant'è i sturneddi : sò quant'è i sturneddi !
  • essa statu à senta quant'è i topa à veghja : li stani à senta quant'è i topa à veghja
  • essa un beddu piuleddu : quissu hè un beddu piuleddu!
  • essa un sacchittaghju : hè un sacchittaghju
  • è Cristu è Madonna...
  • è tira ti l'usciu!
  • fà à calci è à pugni : hè statu fattu à calci è à pugni
  • fà affacca Grussedda
  • fà l'arti di Ghjaccettu : faci l'arti di Ghjaccettu
  • fà ni à pedi è à cavaddu : ni faci à pedi è à cavaddu
  • fà si a barba à l'ovu : hè avaru
  • fà u passu più longu ch'è l'infurcatura
  • faci un caldu chì si mori !
  • faci un fretu chì si secca !
  • falà a mannara à calchissia : l'hè falata a mannara
  • falà à ciarbeddu in bocca : semu falati à ciarbeddu in bocca !
  • falsu com'è a cicuta
  • falsu com'è u ramu
  • fattu à pezzi è à buccona
  • fattu è lestru
  • finu chì pari ostia
  • goffu com'è u piccatu
  • hè lavatu com'è u ventri à a vadina
  • hè longa a cumpagnia di i...
  • impiccia è imbroglia
  • in casa di Cristu
  • in quartu, in quinta è in culu
  • in quattru è trè setti
  • in sù li forchi
  • incun eddu, ùn si sà da corra à andà pianu
  • l'acceddu chì hà biccatu, ùn becca più
  • l'affari sò in francesu
  • l'hà tagliatu u capu
  • l'hè cuddata è l'hè falata
  • largu in brenna è schersu in farina
  • li trema u barbazzali !
  • listessu stampatu
  • lisu com'è San Paulu
  • longu com'è a fami
  • longu com'è maghju
  • longu com'è un palu di fasgiolu
  • manghjà à dui canteghji : mangna à dui canteghji !
  • manghjà a suppa in capu à calchissia : li mangna a suppa in capu!
  • manghjà in a sacchetta : manghja in a sacchetta!
  • manghjà in capu à un tignosu : maghjaria in capu à un tignosu !
  • manghjà paternostru è cacà diauli : mangna paternostru è caca diauli !
  • manghja quant'è setti manger énormément
  • manghjà si u viteddu in corpu à a vacca : si mangna u viteddu in corpu à a vacca
  • mansu tontu
  • metta si à a zanca : s'hè missu à a zanca
  • metta si in frusta : s'hè missu in frusta
  • metta u sali in zucca
  • metti u capu in a sacchetta è manghja
  • morini i sarpi
  • mortu un ghjacaru in a vigna !
  • neru chì pari un catinacciu
  • neru com'è a catrana
  • neru com'è u carbonu
  • neru com'è u culu di a paghjola
  • novu framanti
  • nudu in Cristu
  • o galera o calescia!
  • par un puntu, Martinu persi i capri
  • parè a sedda à i porchi : pari a sedda à i porchi!
  • parè fattu à u pinneddu : pari fattu à u pinneddu !
  • parè puntu da i vespi : pari puntu da i vespi
  • parè un papachjonu : pari un papachjonu
  • parè un tappu : pari un tappu !
  • parè un tappu di barrì : pari un tappu di barrì !
  • parè una sciappa di boccalà : pari una sciappa di boccalà
  • pari un diauli scatinatu !
  • parlà com'è una sporta sfundata : parla com'è una sporta sfundata
  • parta boiu è vultà viteddu : hè partitu boiu è volta viteddu
  • passà pa a cruna di l'acu : sé passatu pa a cruna di l'acu !
  • passà par machja scannata : semu passati par machja scannata !
  • perda à calchissia senza ghjucà lu à carti: l'emu persu senza ghjucà lu à carti !
  • pidda, stidda è tira in a zidda !
  • pidda, tadda è metti in tuvadda !
  • piglia tempu è camperò!
  • piglià à so pacenzia à dui mani : ci voli à piglià à so pacenzia à dui mani
  • piglià i paesi:
  • piglià si fruttu è fondu è caviali
  • piglià si l'ossu in gola : si piglia l'ossu in gola
  • piglià si la in Zinefrica : Piglia ti la in Zinèfrica !
  • piglià si un lavativu
  • piova à bidò
  • piova à bidunati : piuvia à bidunati
  • piova à ribocchi : piovi à ribocchi
  • prigà si la bona : ci vò à prigà si la bona !
  • prummetta à bocca basgiata : m'hà prummissu à bocca basgiata
  • purtà di foli in canzoni : ci porta di foli in canzona!
  • purtà in bocca
  • purtà la in faccia : a porta in faccia
  • purtà pa u nasu : i porta pa u nasu
  • quant'edda ni guverna a spica !
  • riccu mezzu
  • riceva com'è un ghjacaru
  • ridini ancu i sporti
  • risa ghjacarina
  • roda l'aglia : rodi l'aglia !
  • rompa i stifali
  • rossu chì pari un bagu
  • rossu imbagatu
  • s'è tù li metti un graneddu d'oliu in culu, faci un litru d'oliu
  • sali è sapienza
  • salvaticu chì pari un sionu : hè salvaticu chì pari un sionu
  • scalzu è spugliatu
  • seccu incastulatu complètement desséché
  • sempri festa in Ampaza !
  • senta si u culu merdosu
  • si sdrughjini i baddini in istacca
  • sinceru com'è l'acqua di u maccaronu
  • sò chjachjari dopu pranzu
  • sò magri i fiulanci!
  • spazza davanti à a to porta !
  • stà à senta quant'è i topa à veghja : i stocu à senta quant'è i topa à veghja !
  • stà solu com'è l'arimitu
  • sticchitu chì pari u sgiò Ghjerra : hè sticchitu chì pari u sgiò Ghjerra !
  • sticchitu com'è a ghjustizia
  • tacca, tacca, in bracciu à minnana
  • tamant'è trè solda : hè tamant'è trè solda!
  • tamant'è u mondu
  • tamant'è un summessu : hè tamant'è un summessu! [è]
  • tamant'è una mastarucula
  • techju com'è un porcu
  • tena in palma di mani à calchissia : u teni in palma di mani
  • tena in paparia : era tinutu in paparia
  • tontu com'è un sameri
  • tontu com'è un viteddu
  • tontu com'è una narpia
  • tontu di baddi complètement fou
  • torna à Vignali chì hè u beddu paesi !
  • tortu com'è un anca di ghjacaru
  • tranquillu com'è Battisti
  • trosciu battulu
  • truvà focu spintu è catena ghjilata : emu truvatu focu spintu è catena ghjilata
  • un à sà ch'à cughjara ciò chi si passa in à pignata
  • u so culu taglia l'aghi
  • u viaghju di u sali : hè statu u viaghju di u sali
  • un annu hè cuccu, un annu hè falcu
  • un mezu mondu
  • un volta barretta
  • ùn avè dui franchi par fà cantà un cecu : ùn hà dui franchi par fà cantà un cecu !
  • ùn avè ni figlii nè fanti : ùn hà nè figlii nè fanti
  • ùn ci capisci un ghjenuvesi
  • ùn essa micca di sittimana : ùn sò micca di sittimana
  • ùn essa nè di u diauli nè di a croci : ùn hè nè di u diauli nè di a croci !
  • ùn fà nè unu nè dui : ùn hà fattu nè unu nè dui
  • ùn fighjulà in faccia à nimu : ùn fighjula in faccia à nimu !
  • ùn firmà nè cottu nè crudu : ùn hè firmatu nè cottu nè crudu !
  • ùn hè arba chì poni i fiora !
  • ùn hè farina da fà ostia
  • ùn hè mancu una fraula in bocca à l'orsu
  • ùn li manca cà a parola
  • ùn li sortini micca i peda fora di u lettu
  • ùn n'ha nè pà u capu nè pà a coda
  • ùn ni sorti mancu in calzunettu
  • ùn ni sorti mancu in flacchina
  • ùn possu micca piglià à Cristu pà a barba
  • ùn sapè fà un o di canna : ùn sà fà un ò di canna
  • ùn sà s'eddu codda o s'eddu fala
  • ùn sapè indù cacà l'ovu : ùn sà indù cacà l'ovu
  • ùn valè u pani da cani : ùn vali u pani da cani!
  • ùn veda mancu u corbu in u latti : ùn vedi mancu u corbu in u latti !
  • va à circà u ruspu in a tana
  • vani com'è u cuparchjulu à a meda
  • vechju zerricu
  • veda à Ghjobba : aghju vistu à Ghjobba!
  • vogli di corpu : sò vogli di corpu !
  • voglii, voglii, voglii, è torra ti com'è tù sè !
  • vultà i spaddi : m'hà vultatu i spaddi !
  • vultà i stacchetti à u soli
  • zittu è bassu
  • zuccà annantu à i so ghjambi : zucca annantu à i so ghjambi

Citazioni mudificà

Frassetu hè mintuvatu qualchì volta in a cultura è a litteratura corsa. Par asempiu:

  • in u pruverbiu: I muntona frassitani.
  • in u pruverbiu: Aqua ruza di Cuzzà, fala in Frassetu è si ni và. (si dici cusì in Pila).
  • in a Discrizzioni di a pievi d'Urnanu di i Poesie giocose di Monsignori di la Foata:
Eccu à Frassetu, lu rè di la muntagna !
La tramuntana, oh ! Com'edda lu tagna !
Chì funtana à Centuliri !
S'hè allargatu in piaghja è monti
Ed hà buscu lu stradonu ;
Ghjà divisu po da Coti
Oghji hà persu molti voti.

Noti mudificà

  1. Combats et souffrance d'un village Corse, René Franceschi
  2. Combats et souffrance d'un village Corse, René Franceschi
  3. Combats et souffrance d'un village Corse, René Franceschi

Riferimenti mudificà

Liami mudificà

Da veda dinò mudificà

  E cumune di Pumonti  

Afà - Aiacciu - Alata - Albitreccia - Altaghjè - Ambiegna - Appiettu - Arbiddara - Arburi - Arghjusta è Muricciu - Arru - Auccià - Auddè - Azilonu è Ampaza - Azzana - Balogna - Bastelica - Bastilicaccia - Belvideri è Campumoru - Bilia - Bucugnà - Bunifaziu - Calcatoghju - Campu - Cannelle - Carbini - Carbuccia - Cardu è Turghjà - Carghjaca - Carghjesi - Casaglionu - Casalabriva - Cavru - Ciamannaccia - Coggia - Conca - Coti è Chjavari - Cristinacce - Cugnocolu è Muntichji - Currà - Cuttuli è Curtichjatu - Cuzzà - Eccica è Suaredda - Evisa - Figari - Foce - Fuzzà - Frassetu - Furciolu - Ghjunchetu - Granaccia - Grossa - Grussetu è a Prugna - Guagnu - Guargualè - Laretu di Taddà - Lecci - Letia - Livesi - Livia - Lopigna - Macà è Croci - Marignana - Mela - Munacia d'Auddè - Murzu - Ocana - Ortu - Osani - Otta - Palleca - Partinellu - Pastricciola - Peri - Piana - Pianottuli è Caldareddu - Pila è Canali - Pitretu è Bicchisgià - Pitrusedda - Poghjolu - Portivechju - Prupià - Quasquara - Quenza - Rennu - Rezza - Rosazia - U Salge - Sampolu - San Gavinu di Càrbini - Sant' Andrea d'Urcinu - Santa Lucia di Tallà - Santa Maria è Figaniedda - Santa Maria è Sichè - Sari di Portivechju - Sari d'Urcinu - A Sarra di Farru - A Sarra di Scupamè - Sarrula è Carcupinu - Sartè - Serriera - Soccia - Sotta - Suddacarò - Surbuddà - Tassu - Tavacu - Tavera - Todda - Ulmetu - Ulmiccia - Urbalaconu - Valli di Mezana - Veru - Vicu - Vighjaneddu - Villanova - Vuttera - Zevacu - Zicavu - Zigliara - Zirubia - Zonza - Zozza