U topu campagnolu
Apodemus sylvaticus
Classificazioni scentifica
Regnu Animalia
Divisioni Chordata
Classa Mammalia
Ordini Rodentia
Famiglia Muridae
Genaru Apodemusl
Nomu binuminali
Apodemus sylvaticus
Linnaeus, 1753

U topu campagnolu (Apodemus sylvaticus Linnaeus, 1758) hè un mammiferu ruditori di a famiglia di i Muridae.[1] Hè una spezia mori cumuna è largamenti sparta, chì campa in parti assà di l'Auropa uccidentali, à spessu in a vicinanza di l'omu, ed hè calchì volta cunsidarata com'è nucibuli.

Ripartizioni è ambienti mudificà

U topu campagnolu hè una spezia largamenti sparta, incù numarosi sottuspezii (Apodemus sylvaticus arianus, Apodemus sylvaticus callipides, Apodemus sylvaticus ciscaucasicus, Apodemus sylvaticus dichrurus, Apodemus tauricus geminae, Apodemus sylvaticus microtis, Apodemus sylvaticus milleri, Apodemus sylvaticus orestes, Apodemus sylvaticus sylvaticus, Apodemus sylvaticus tauricus, Apodemus sylvaticus tscherga) in una zona chì si stendi da a penisula iberica versu u nordu sinu à a Scandinavia è versu u livanti sinu à a Biulurussia è à l'Ucrania. Hè ancu prisenti in certi righjoni d'Africa subrana, in i muntagni di u Maroccu, d'Algiria è di Tunisia, è ancu in Inghilterra, in Irlanda, in Islanda è in numarosi isuli mediterranii.

In Corsica mudificà

U topu campagnolu si scontra in a Corsica sana.

Discrizzioni mudificà

Diminsioni mudificà

U topu campagnolu misura circa 9 cm di longu, testa è incù a coda chì hè à pocu pressu di listessa lunghezza. Pesa à l'incirca 18 g.

Hè rara di pudè ussirvà u topu campagnolu parchì esci piuttostu di notti.

Aspettu mudificà

 
U topu campagnolu

U pilamu hè brunu chjaru incù i parti vintrali è i zampi bianchi. Una tacca giadda hè calchì volta prisenti annantu à i dui fianchi è u pettu. L'ochja sò grandi è neri, l'arechji attundulati, tisgi è mimbranosi, i zampi pustiriori beddi più longhi ch'è quiddi antiriori.

U topu campagnolu si distingui di i so prossimi parenti Apodemus alpicola è Apodemus flavicollis par via d'una culurazioni di regula più umugenia è menu russiccia, è ancu par via di l'arechji è d'una coda prupurziunalamenti un pocu di più chjuchi, quist'ultima, in particulari ind'è u topu cumunu, varchendu raramenti in lunghezza a taglia di u corpu. U ghjovanu hè grisgiu, ma l'adultu hè un pocu russicciu. U topu campagnolu pò essa cunfusu incù u tupanchjinu, ma hè più maiori. In più, u topu campagnolu t'hà l'arechji è l'ochi beddi più maiori ca quiddi di u tupanchjinu. S'è u topu campagnolu hè chjappu pà a coda, hè capaci à truncà ni prestu l'estremità, ma quissa ùn avarà più da crescia.

Biulugia mudificà

I topa campagnoli sò animali par u più nutturni, bench'è eddu ùn fussi micca raru di veda li ancu in pienu ghjornu. Si dici ch'eddi campani in culonii famigliali : quandu i boschi sò dirrascati (par isempiu par via dia a sfrundera o a siera), hè difatti friquenti d'ussirvà ni gruppi, ancu mori numarosi. Ma ch'eddi campi in culonia o micca, tendi à furmà gruppi famigliali chì ognunu ni delimiteghja u so tarritoriu probbiu d'una taglia media di 1000 metri quatrati (bench'è tarritorii andendu da 0,650 à 1,3 km 2 siini stati misurati).

Annantu à u so probbiu tarritoriu, i topa campagnoli scavani tuneddi sottu à u stratu di casci morti chì ricopri a terra (stani difatti par u più in ecusistemi beddi sviluppati), è ancu sistemi cumplessi di tuneddi suttarranii chì sboccani à u fora incù aparturi di à l'incirca 4 cm di diamitru. 'Ssi tuneddi cunvirghjenti di regula versu nida suttarranii tapizzati d'arbi finamenti macinati. Oltri i nida suttarranii, 'ssi animali poni ancu apradà nida d'aceddi abbandunati, calchì volta situati à altezzi cunsidarevuli sopra à terra, à tempu par dorma è com'è muschera.

Alimantazioni mudificà

U rigimu alimintari di i topa campagnoli si cumponi par u più di graneddi, di biada, di ghjandi, di noci, di frutti, d'ochji, di funzi, d'insetti è ancu di sammartini. Li piacini ancu i ragna è l'insetti. Aprini i noci ruzzichendu li insin'à ciò ch'un tafonu irrigulari fussi fattu in l'estremità non tagliva, mentri chì i cunchigli di sammartini sò à l'intuttu macinati è inghjiriti. I masci manghjani più insetti è menu nutrimentu vegetali cà i femini, mentri chì i ghjovani individui manghjani soprattuttu bocciuli è funzi è solu una piccula quantità d'insetti. Una carattaristica cumuna à i topa campagnoli hè ch'eddi accumuleghjani ogni sorta di manghjamentu da ch'eddu diventa dispunibili, ch'eddu si tratti di noci, di ghjandi o di diversi tipi di baga.

Ripruduzioni mudificà

A ripruduzioni cumencia di marzu è si parsuviteghja insin'à uttrovi, è ancu mentri l'invernu s'eddu hè dolci, ma par u più si faci eppuri di lugliu è d'aostu. Dopu à una gistazioni di 25-26 ghjorna, a femina metti à u mondu sinu à u 6 chjuchi, cechi, chì sò pronti à chittà u nidu dopu à 16 ghjorna è sò svizzati à 21 ghjorna. Accadi tandu di veda i ghjovani, chì venini di amparà à marchjà, corra dopu à a so mamma cuntinuendu à sughja u so latti. Hè dunqua faciuli di veda una femina marchjà incù dui o trè chjuchi appiccati à i so tittaghjoli è ancu purtà ni unu in bocca, senza essa mancu stampa scumudata. Ogni femina pò avè cinqui cuvati à l'annu è i ghjovani principiani à ripraducia si da l'ità di cinqui mesa.

Pridatori mudificà

Diversi mammiferi è aceddi si cibani di 'ssi tupanchjini, dapoi i diffarenti spezii di civetti sinu à a beddula, a volpi è altri carnivuri di piccula è media taglia. Aacu à i corba ùn li dispiaci micca a so carri.

Noti mudificà

  1. 'Ss'articulu pruveni in parti da a wikipedia in francesu è in talianu.

Rifirimenti mudificà

  • Parcu Naturali Rigiunali di Corsica, 1987, I mammiferi in Corsica (in francesu)

Da veda dinò mudificà