Maria Letizia Ramolino maritata Bonaparte (* Aiacciu, 24 austu 1749 o 1750; Roma, 2 frivaghju 1836) hè stata una nobili di Corsica, mamma di Nabulionu Bonaparte.

Letizia Ramolino

Biugrafia mudificà

Di famidda asgiata, fiddola d'un aspittori generali di u geniu civili di Corsica, Ghjuvanni Ghjirolmu Ramolino (1723-1755) è di Anghjula Maria Pietrasanta (1725-1790), si spusò u 2 ghjunghju 1764, à l'ità di 14 anni incù Carlu Maria Buonaparte (a casata dopu sarà cambiata in "Bonaparte" da Nabulionu) rimanindu viduva à 34 anni.

Fù prisenti in l'ambienti di a risistenza corsa, à fiancu à u so maritu, prima di l'annissioni à a Francia in u 1768. Stavani tandu in Corti ind'è u so cucinu Tumasgiu Arrighi de Casanova[1].

U 15 austu 1769 nasci Nabulionu. Sarà battizatu dopu, u 21 luddu 1771, à tempu à a suredda Maria Anna.

Letizia cunnusciti dopu a puvartà quandu u maritu fù à mancà in u 1785. Solu dopu à l'intrata à l'armi di Nabulionu a so famidda ripresi una simbianza di prusperità.

 
Stemma di Letizia Bonaparte

Letizia fughjì da a Corsica à causa d'una rivolta in u 1793 è si rifughjò prima in Marseglia eppo trè anni dopu in Parighji. Dopu à avè accumpagnatu à Nabulionu in l'isula d'Elba, si cullucò difinitivamenti in a cità chì vidarà a so morti, Roma.

Un carattaru austeru com'è quiddu di Letizia s'accurdaia mali incù a stravaganza di Ghjasippina di Beauharnais, ch'è u fiddolu Nabulionu spusò in u 1796; cuntrariamenti à quantu lascia creda un famosu dipintu di David, Letizia ùn assitò micca in u 1804 à l'incurunazioni com'è imperatori di so fiddolu, probbiu par via di u disaccordu annantu à u matrimoniu è annantu à l'incurunazioni è par quissa ebbi un grandi ricunniscimentu in u 1805: fù insignita di u titulu di Madame mère. Vivindu luntanu da a curti, si stabilì à u casteddu di Pont-sur-Seine, chì l'era statu uffertu da u fiddolu, stendu à l'albergu di Brienne duranti i rari visiti in Parighji. Frà altru, ùn imparò mai a lingua francesa.

A so ditarminazioni affiurò ancu quandu in u 1818 pruvò incù una lettara di fà ottena a libartà à u fiddolu Nabulionu. Pari ch'idda avissi cunsirvatu, ancu in l'anni di grandi gloria di Nabulionu, u sensu di a durezza è di l'imprividibilità di a vita. Ma difatti cundussi una vita mudesta è ritirata.

 
Maria Letizia Bonaparte, 1811

Par quantu cuncerna u so carattaru, era una donna sivera, chì eppuri si priaccupaia è si curaia monda di i fiddoli; si dici ch'idda era una donna fora da u so tempu, ed hè incù raghjoni: par asempiu, era solita fà u bagnu à i so fiddoli ogni ghjornu, mentri tandu s'usava à fà lu par u più una volta à a sittimana, ancu in i classi più asgiati. Prufundamenti riligiosa, ghjà duranti l'esiliu di Nabulionu si missi suttu à a prutizzioni di u Papa, è in u 1815 si cullucò à Roma, stendu prima in via Giulia è Palazzu Falconieri vicinu à u mezu frateddu cardinali Fesch, eppo da u 1818 in u palazzu BonapartePiazza Vinezia[2]. Cundussi l'ultimi anni in ritiru è prighera, assistuta da u patri spirituali Rev. Sac. Fideli Marchianò.

 
Maria Letizia Bonaparte nantu à u lettu di morti

Fù sipolta in a Cappedda Imperiali d'Aiacciu.

Fiddoli mudificà

Ebbi monda fiddoli, solu ottu di i quali supravvissini:

A famidda di Letizia Ramolino mudificà

Bibliugrafia mudificà

  • A. L. Serpentini (dir.), 2006, Dizziunariu storicu di a Corsica, Albiana

Noti mudificà

  1. Serpentini 1996, Letizia Bonaparte.
  2. Par u palazzu Bonaparte in piazza Vinezia si pò vida: Mimorii nabulionichi è Roma: u Palazzu di Letizia Bonaparte

Fonti mudificà

'Ss'articulu pruveni in parti o in tutalità da l'articulu currispundenti di a wikipedia in talianu.