A lattaredda
Reichardia picroides
Classificazioni scentifica
Regnu Plantae
Divisioni Magnoliophyta
Classa Magnoliopsida
Ordini Asterales
Famiglia Asteraceae
Genaru Reichardia
Nomu binuminali
Reichardia picroides
Aiton, 1753
A lattaredda

A lattaredda (o lattarella) (Reichardia picroides) hè una pianta chì faci parti di a famiglia di l'Asteraceae.[1] Hè cumuna in u Mediterraniu.

Discrizzioni mudificà

A lattaredda hè alta 20 à 50 cm. Fiurisci d'aprili à sittembri. I so fiori sò giaddi. Si scontra da u cantu di u mari insin'à 600 metri. Eccu a discrizzioni ch'eddu ni faci Paulu Simonpoli: "Cresce in li lochi scarsi è secchi. Li piace u sole. Si trova finu à 800 m, à u bordu di e strade, in le ripe, in li muri, in li petricaghji." [2]

Tassunumia mudificà

Etimulugia mudificà

U nomu di u genaru (reichardia) hè statu datu in anori di u medicu naturalistu di Francfort J. J. Reichard (1743 - 1782), quandu inveci u nomu di a spezia (picroides) pruveni da dui paroli : da u genaru butanicu Picris L. è da a parola greca "εἶδος" (eidos, apparenza) è significheghja "apparenza di tipu Picris". U nomu di u genaru Picris diriveghja da una parola greca (πικρός, pikros) chì u so sensu hè "amaru" è faci rifirimentu à u gustu agru di a pianta.

U nomu binuminali scentificu di 'ssa pianta hè stata à l'iniziu Scorzonera picroides, prupostu da Carl von Linné (1707 - 1778), biolugu è scrittori svidesu, cunsidaratu com'è u babbu di a classifica scentifica muderna di l'urganisimi vivi, in a publicazioni "Species Plantaru " di 1753 è parfiziunatu più tardi in u nomu attuali da u fisicu è butanistu tedescu Albrecht Wilhelm Roth (1757 - 1834) in a publicazioni "Bot. Abh. Beobacht. : 3 " di 1787.

Sinonimi mudificà

Parechji sinonimi di Reichardia picroides sò:

  • Hypochaeris hirta Ucria
  • Picridium crassifolium Willk.
  • Picridium lesbiacum P.Candargy
  • Picridium lingulatum Boiss.
  • Picridium intermedium var. gracile Sch.Bip.
  • Picridium istriacum Gand.
  • Picridium maritimum Rchb.f.
  • Picridium mixtum Gand.
  • Picridium picroides (L.) H.Karst.
  • Picridium prenanthoides B.D.Jacks.
  • Picridium rupestre Pomel
  • Picridium sadleri Gand.
  • Picridium vulgare Desf.
  • Picridium vulgare Desf. subsp. vulgare
  • Picridium vulgare Desf. var. vulgare
  • Reichardia integrifolia Moench
  • Reichardia picroides var. maritima (Batt.) Maire
  • Reichardia picroides var. picroides
  • Scorzonera picroides L.
  • Scorzonera variifolia Salisb.
  • Sonchus bocconi DC.
  • Sonchus picroides (L.) All.
  • Sonchus squamosus Lam.

Gastrunumia mudificà

A lattaredda hè sempri stata imprudata in Corsica in a suppa è in l'insalati. A ci dici Paulu Simonpoli:

« Hè a pianta principale per la suppa d'arbigliuli. Toccu marzu, e donne andavanu à coglie la quasi tutti i ghjorni. A tagliavanu sempre di cultella. Era megliu di taglià la innanzu ch'ella fiurisca, chì ghjera piu tennara. Si ni facia dinò insalate.[3] »

In Corsica mudificà

A lattaredda hè cumuna in Corsica. Si scontra à spessu à u cantu di i stradona. Hè ancu chjamata u lattarepulu[4], u lattarellu o u nattarellu.[5]

Noti mudificà

  1. 'Ss'articulu pruvene in parte da l'articulu currispundente di a wikipedia in talianu.
  2. Simonpoli (1982, p. 111).
  3. Simonpoli (1982).
  4. Conrad (1980).
  5. Infcor: banca di dati di a lingua corsa: a lattarella.

Bibliugrafia mudificà

Da veda dinò mudificà

Liami mudificà

  • Conrad, Marcella, Piante è fiori scuntrate. Avà è innanzi, Parcu Naturale di Corsica, 1980
  • Gamisans, Jacques (1996), A flora endemica di Corsica, Edisud (in francese)