Mediu Urienti: differenze trà e virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
→‎Da veda: clean up using AWB
Etichette: Mobile edit Mobile web edit
Linia 12:
 
==Pupulazioni==
In u Mediu Urienti viviani molti populi, in maiuranza musulmani. I principali sò l'Arabi, i Turchi, l'Iraniani è i Curdi. L'Arabi sò urighjinarii di a penisula arabica, induva formani a maiò parti di a pupulazioni cusì com'è in [[Libanu]] è in Giurdania, in Iraccu è in Siria; molti Arabi viviani ancu in [[Israeli]]. Nonustanti l'Arabi fussini cunsidarati un unicu populu, trà eddi ci sò diffarenzi prufondi, chì à volti sò à l'urighjina di cunflitti. I Turchi, stabiliti si in sta rigioni in u Bassu Medievu, viviani in Turchia è in minuranza in l'isula di [[Cipru]]. Sò Turchi ancu l'Azeri (Iran è Azerbaigian). L'Iraniani sò i discindenti di i Persiani è sò u populu più numarosu in Iran; sò musulmani sciiti è micca sunniti. I Curdi viviani da tempi antichissimi in una vasta rigioni cumprindenti a Turchia sudu-uriintali, l'Iraccu sittintriunali, una parti di l'Iran uccidintali è parechji lembi in Siria. Sò oltri 30 milioni, ancu s'è i guverni di l'Iraccu, di a Turchia è di l'Iran ani à longu nigatu a so esistenza, difiniscendu li com'hè "Turchi di i muntagni". Sti guverni ani fattu una riprissioni feroci incù unu starminiu sistematicu di i civili, soprattuttu da parti di l'Iraccu. Vicinu à sti pupulazioni più numarosi ci ni sò altri ugualamenti impurtanti: l'Abrei, abitanti di a Palestina in l'ità antica, si sparguglietini in altri rigioni in u periodu di u duminiu rumanu (diaspora ebraica). Molti Ebrei vultetini in Palestina o sottu u duminiu inglesu o dopu a [[siconda guerra mundiali]]. Oghji l'immigrazioni d'Abrei in [[Israeli]] cuntinueghja, incuraghjita da u guvernu chì punta à rinfurzà a prisenza ebraica in a rigioni: l'Abrei israiliani pruvenini dunqua da i Paesi auropei, asiatichi è africani è formani un gruppu moltu eterugeneu, ancu s'è accumunatu da a riligioni israilitica. In sta rigioni viviani ancu da tempi antichi parechji populi cristiani: Armeni è Grechi. L'Armeni fundetini un regnu probbiu è funi dopu sottumissi da i Turchi ottumani. Erani numarosi in a Turchia uriintali finu à l'iniziu di u XX seculu, ma l'Ottumani, in u duminiu di a prima guerra mundiali, fecini un massacru sistematicu di l'Armeni. I Grechi si trovani solu in l'isula di [[Cipru]], induva formani a maiuranza di a pupulazioni. Un tempu erani numarosi ancu in l'oghjinca Turchia, ma funi custretti à andà si ni dopu a prima guerra mundiali. In i zoni disertichi di a penisula arabica ci sò populi nomadi, ma in a maiò parti di a rigioni a pupulazioni vivi in paesi è in cità. Di solitu a pupulazioni urbana hè più numarosa di quidda rurali è tendi à aumintà par l'immigrazioni da i campagni. Parechji cità ani un'urighjina antichissima (Ghjerusalemma, Damasco è [[Baghdad]], mentri altri sò moltu ricenti. Parechji cità subraneghjani u milionu d'abitanti è frà i cità principali ci sò Istanbul, in Turchia, Teheran, capitali di l'Iran, è uU Cairu, in Egittu. A rigioni hè intarissata da varii finomini migratori: spustamenti da i paesi più povari versu i paesi pruduttori di pitroliu; emigrazioni versu l'Auropa (soprattuttu in Germania); spustamenti interni incausati da guerra è parsicuzioni; migrazioni d'Abrei versu [[Israeli]].
 
==Da veda==