Asia: differenze trà e virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Sarvaturi (discussione | cuntribuzioni)
Nessun oggetto della modifica
Sarvaturi (discussione | cuntribuzioni)
Nessun oggetto della modifica
Linia 16:
 
==Giugrafia==
L'Asia hè u cuntinenti incù a più maiori altitudina media (oltri 1000 m); da u puntu di vista [[Giugrafia|giugraficu]], pò essa divisa in trè grandi rigioni: a rigioni sittintriunali, pianinchi, custituita da u bassupianu turanicu-sibirianu è da u tavulatu sibirianu; a rigioni midiana, incù i ghjiganteschi sistemi muntosi; a rigioni miridiunali, frazziunata in trè grandi penisuli. U fiumu Jenisej dividi in dui parti u tavulatu sibirianu: l'orientali (altupianu sibirianu), incù bassi rilievi chì generalmenti ùn subraneghjani micca i 500 m, incù certi cimi più elevati (monti Putorana, 2.037 m; monti di u Jenisej, 1.122 m); l'uccidintali (bassupianu sibirianu), incù terri pianinchi divisi da u bassupianu turanicu da l'alturi di a Chirghisia. A rigioni midiana di i Grandi sistemi muntosi cumprendi una fascia ghjigantesca di acrucori, altipiani è di cateni chì s'annodani in u Pamir, u "tettu di u mondu". Da uccidenti a grandi fascia orugrafica prisenta l'[[Anatulia|altupianu anatolicu]], incù à u nordu i monti Eusini è à u sudu u Tauro, l'Acrocoru Armenu, chì righjunghji i 5.165 m incù u monti Ararat, è si cullega à u nordu incù u sistemu da u Caucasu furmatu da cateni paralleli altissimi (Elbrus, 5.633 m), è à u sudu-livanti incù l'altupianu iranicu chjusu trà i monti Elbrus è i monti di u Khorasan è di l'Afghanistan à u nordu, i monti di a Persia miridiunali è di u Belucistan à u sudu chì tarmineghjani, incù i monti Sulaiman, in a pianura di l'Indu. Da sti massi muntosi si spartini dopu cateni minori in a Cina è, versu sudu, in a penisula inducinesa. Frà i dui fasci di cateni chì si spartini da u Pamir, si stendi l'altupianu di Hanhai (mari dissiccatu), à u quali parti orientali hè accupata da u disertu di Gobi. A rigioni miridiunali di l'Asia prisenta dui Grandi penisuli bagnati da l'oceanu Indianu: l'[[Arabia]] è l'India, furmati da tavulati incù [[muntagna|orli muntagnosi]], murfulugicamenti simili à l'[[Africa]]; u tavulatu indianu (Deccan) hè urlatu longu i costi da rilievi, Ghati Uccidintali è Ghati Uriintali, è hè siparatu da i grandi [[muntagna|sistemi muntosi]] cintrali da u bassupianu indugangiticu. I fistona insulari è pininsulari di a parti orientali di u cuntinenti sò frammenti di cateni muntosi perifirichi carattarizati da a prisenza di molti vulcani (116 attivi trà i isuli Curili è u [[Giapponu]]), alliniati in a cusidditta cintura di focu pacifica.
 
==Rigioni==
L'Asia pò essa ultiriuramenti suddivisa in cinqui rigioni più una, à u [[Nordu]], cumprindenti solu a parti asiatica di a [[Russia]], chì hà parò capitali è parti di u [[Giugrafia|tarritoriu]] in [[Auropa]], sicondu a divisioni di i Nazioni Uniti (trà parintesi i capitali di i Stati):
 
==Da veda==