Alà dei Sardi: differenze trà e virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica
Sarvaturi (discussione | cuntribuzioni)
Nessun oggetto della modifica
Linia 24:
}}
 
'''Alà dei Sardi''' ([[lingua sarda|saldu]]: Alà o Elà) hè una cumuna di a pruvincia di [[Tarranoa-Timpiu]]. Hà 2000 abitanti, ed hè situata in a righjoni [[storia|storica]] di u Montacutu. A so [[linguistica|lingua]] hè u locudoresu sittintriunali, una varietà di [[lingua sarda|sardu]] un pocu influinzata da u lessicu [[lingua corsa|corsu]] di a [[Gaddura]]. L'[[ecunumia]] si basa principalmenti annantu à l'[[agricultura]] è annantu à u pasturiu ([[pecura|pecuri]] è [[vacca|vacchi]]). Ogni annu - in u prima branu - in Alà dei Sardi si curri u Trufeu internaziunali di Cursa Campestra "ALASPORT", è ci participighjani i più impurtanti curridori di u mezufondu mundiali (primatisti mundiali, campioni mundiali è [[ghjocu|olimpichi]]). U trufeu hè unu di i più impurtanti d'[[Auropa]] pà i participanti. U quattru [[uttrovi]] ci hè in Alà a festa di Santu Franciscu, è ci hè da magnà è da bia pà più di deci milla piligrini chì venini da a [[Sardigna]] sana.
 
== L'orighjini ==
I primi abitanti di Alà dei Sardi sò stati Balares è Ilienses, dui populazioni trà i più feroci di i tempi antichi. Sò risciuti à tena à bada l'antichi [[Roma|Romani]], chì erani i patroni di u mundu à quiddi tempi. Si dici chì Alà era u capilocu di i Balares, parchì Alà si dici ancu Balà in [[lingua sarda]], è dunqua pò vulè dì "cità di i Balares". Oghji in u [[giugrafia|territoriu]] d'Alà ci sò una vintina di siti [[archiulugia|archiulogichi]] di u periodu nuragicu, è calchì naracu sempri bè cunsirvatu. Dapoi, ancu a zona hè stata rumanizata, ma ci sò dinò tanti tuponimi di lingua nuragica, è quistu faci pinsà chì a rumanizazioni hè stata tardiva è pocu efficaci. In u Medievu, Alà dei Sardi hà fattu parti di u Ghjudicatu di Torres, è dapoi à a paci d'[[Aragona]] hè passatu à a Cuntrada di Olevà, in l'Incuntrada di Monti Acutu, chì facia parti di i pussidimenti di i Duchi di Gandia, nobili [[Spagna|spagnoli]].
 
== Oghji ==
Oghji u [[paesi]] hè in a pruvincia di Tarranoa-Timpiu, è hà una [[economia]] tradiziunali. Ma da pocu tempu s'hè svilupata l'[[arte|arti]] di travaddà u [[suaru]], chì pa qualità hè u meddu di a [[Sardigna]]. È ancu l'arti di travaddà i [[petra|petri]] di i [[muntagne|monti]], chì sò richiesti in a Costa Smiralda ([[Tarranoa]], Altzachena[[Alzachena]]) pa rivestì i [[casa|casi]] è i tanchi di i [[turismu|turisti]]. I maestri di muru d'Alà dei Sardi sò i più famosi pa i rivestimenti in [[petra]], in tutta a [[Gaddura]].
 
== Liami ==