Alà dei Sardi: differenze trà e virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m Fix
Nessun oggetto della modifica
Linia 24:
}}
 
Alà dei Sardi (saldu: Alà o Elà) è una cumuna di a pruvincia di [[Tarranoa-Timpiu]]. Hà 2000 abitadoriabitanti, èed hè situata in a righjoni storica di u Montacutu. A so lingua hè u locudoresu sittintriunali, una varietà di sardu un pocu influinzata da u lessicu corsu di a [[Gaddura]]. L'ecunumia si basa principalmenti annantu à l'agricultura è annantu à u pasturiu (pecuri è vacchi). Ogni annu - in u primuprima branu - in Alà dei Sardi si curri u Trufeu internaziunali di Cursa Campestra "ALASPORT", è vici participighjani i più importantiimpurtanti curridori di u mezufondu mundiali (primatisti mundiali, campioni mundiali è olimpichi). U trufeu hè unu di i più impurtanti d'Auropa pa i participanti. U quattru uttrovi v'èci hè in Alà laa festa di Santu Franciscu, è v'èci hè da magnà è da bia pà più di deci milla piligrini dichì tuttavenini da a Sardigna sana.
 
== L'orighjini ==
I primi abitanti di Alà dei Sardi sò stati Balares è Ilienses, dui populazioni trà i più feroci di ui temputempi anticuantichi. Iddi sò risciuti à tena aà bada l'antichi Romani, chì erani i patroni di u mundu à quiddi tempi. Si dici chì Alà era u capilocu di i Balares, parchì Alà si dici ancu Balà in lingua sarda, è dunqua pò vulè dì "cità di i Balares". Oghji in u territoriu d'Alà vici sò una vintina di siti archiulogichi di u periodu nuragicu, è calchì naracu sempri bè cunsirvatu. Dapoi, ancu a zona hè stata rumanizata, ma ancora vici dinò tanti tuponimi di lingua nuragica, è quistu faci pinsà chì a rumanizazioni hè stata tardìvatardiva è pocu efficaci. In uuu Medievu, Alà dei Sardi hà fattu parti di u Ghjudicatu di Torres, è dapoi dià lia paci di d'Aragona hè passatu à a Cuntrada di Olevà, in l'Incuntrada di Monti Acutu, chì facia parti di i pussidimenti di i Duchi di Gandia, nobili spagnoli.
 
== Oghji ==
Oghji u paesi hè in a pruvincia di Tarranoa-Timpiu, è hà una economia tradiziunali. Ma da pocu tempu s'hè svilupata l'arti di travaddà u suaru, chì pa qualità hè u meddu di a Sardigna. È ancu l'arti di travaddà i petri di i monti, chì sò richjestirichiesti in a Costa Smiralda (Tarranoa, Altzachena) pa rivestì i casi è i tanchi di i turisti. I maestri di muru d'Alà dei Sardi sò i più famosi pa i rivestimenti in petra, in tutta a Gaddura.
 
== Liami ==