In matematica, è più pricisamenti in tupulugia, un omeumurfismu (da u grecu homoios = simili è morphe = forma, da ùn cunfonda micca incù omumurfismu) hè una funzioni particulari frà spazii tupulogichi chì mudiddizighja l'idea intuitiva di "difurmazioni senza strappi".

Una tazzina è una ciambedda sò omeumorfi. Da a "difurmazioni senza strappi" mustrata nantu à a figura si pò difatti custruiscia un omeumurfismu frà i dui ughjetti.

A nuzioni d'omeumurfismu hè monda impurtanti in tupulugia. Dui spazii tupulogichi è culligati da un omeumurfismu sò ditti omeumorfi: da un puntu di vista tupulogicu, quisti sò praticamenti uguali. In particulari, ani listessi invarianti tupulogichi.

Difinizioni mudificà

Un omeumurfismu frà dui spazii tupulogichi   è   hè una funzioni cuntinua  chì hè ancu biunivoca è di a quali a inversa   hè anch'idda cuntinua.[1]

Una difinizioni equivalenti hè a siguenti: un omeumurfismu hè una currispundenza biunivoca   frà spazii tupulogichi tali ch'è un suttuinsemu   di   hè apartu s'è è solu s'idduu hè a so imaghjini   in  . Brevamenti, hè una currispundenza biunivoca frà spazii tupulogichi chì induci una currispundenza biunivoca frà i so aparti.

S'iddu esisti un omeumurfismu trà   è  , i dui spazii sò ditti omeumorfi. A rilazioni d'omeumurfismu frà spazii tupulogichi hè una rilazioni d'equivalenza.

Asempii mudificà

Intarvalli di a retta riali mudificà

Sighini   dui numari riali. A funzioni

 
 

hè un omeumurfismu. Infatti hè cuntinua, biunivoca, è a so inversa

 
 

hè anch'idda cuntinua. Ogni intarvallu chjusu è limitatu   hè dunqua omeumorfu à l'intarvallu  . Da a prubità transitiva suvita quinci ch'è l'intarvalli chjusi è limitati sò tutti omeumorfi frà iddi.

Si virifichighja analugamenti ch'è l'intarvalli aparti   sò tutti omeumorfi frà iddi. È ancu: un intarvallu apartu hè omeumorfu à l'intreia retta riali   par via di a funzioni tangenti

 
 

chì hè biunivoca, cuntinua è incù inversa cuntinua (a funzioni arcutangenti). A limitatezza ùn hè micca dunqua un invarianti tupulogicu: un spaziu limitatu com'è   pò essa omeumorfu à un spaziu illimitatu, com'è  .

Prubità mudificà

Dui spazii omeumorfi ani asattamenti listessi prubità tupulogichi (siparabilità, cunnissioni, simplicia cunnissioni, cumpattezza...). In u linguaghju di a tiuria di i catigurii, si dice ch'è un omeumurfismu hè un isumurfismu trà spazii tupulogichi.

Noti mudificà

  1. M. Manetti, op. cit., p. 45

Bibliugrafia mudificà

Da vida dinò mudificà

Fonti mudificà

'Ss'articulu pruveni in parti o in tutalità da l'articulu currispundenti di a wikipedia in talianu.