A geia
Beta vulgaris
Classificazioni scentifica
Regnu Plantae
Divisioni Magnoliophyta
Classa Magnoliopsida
Ordini Caryophyllales
Famiglia [[Amaranthaceae]]
Genaru Beta
Nomu binuminali
Beta vulgaris
Linnaeus, 1753

A Geia (o Bietula) (Beta vulgaris) hè una pianta cultivata chì faci parti di a famiglia di l'Amaranthaceae.

Discrizzioni mudificà

A geia hè una pianta arbacea appartinendu à a famiglia di l'Amaranthaceae. Hè carattarizata da una radica carnata è manghjareccia, è ancu da casci verdi è larghi. A geia pò aghjunghja un'altezza da 30 à 60 centimi è prisenta un picciolu rittu è ramificatu.

Ripartizioni mudificà

A geia hè urighjinaria di u righjonu mediterraniu, ma hè oghji cultivata in numarosi righjoni di u mondu. Hè particularamenti sparta in Auropa, in America subrana è in Asia. 'Ssa pianta s'adatta à diffarenti tipi di terri, ma prifirisci i terri ricchi di materia urganica.

Biulugia mudificà

A geia hè una pianta bienna, ciò chì significheghja ch'edda cumpletta u so ciculu di vita n dui anni. Mentri u primu annu, a geia /sviluppa una radica carnata chì accumuleghja i riservi nutritivi. Mentri u sicondu annu, a pianta pruduci un picciolu fiurali chì porta i fiora di culori biancu o rusulinu. I fiora sò inamacati da l'insetti è dani dopu nascita à i graneddi.

Beta vulgaris hè prisenti in Corsica.[1]

Tassunumia mudificà

U nomu scentificu di a geia hè Beta vulgaris. Apparteni à u genaru Beta, chì cumprendi altri spezii di geii. Frà i sinonimi di Beta vulgaris, si trova Beta cicla, Beta vulgaris subsp. cicla è Beta vulgaris subsp. maritima.

Cunsirvazioni mudificà

A geia hè una pianta largamenti cultivata à fini alimintari. Hè apprizzata pà a so radica inzuccarata è nutritiva, è ancu par i so casci manghjarecci. Eppuri, certi varietà di geii sò minacciati par causa di a perdita d'ambienti naturali è di a cuncurrenza incun altri culturi. Sforzi di cunsirvazioni sò nicissarii pà prisirvà a diversità genetica di 'ssa pianta è assicurà a so sopravvivenza à longu andà.

Gastrunumia mudificà

Cù i foglii di i geii si facini i fritteddi ma dinò i basteddi o i cannelloni. Si manghjani ancu i costi. Cù i geii cotti spessu si manghjani ancu l'ovi budditi: tandu u piattu si chjama l'ovi in trippa.

Rifarimenti mudificà

  • Jeanmonod D. & Gamisans J. (2013) Flora Corsica (2 ed), Edisud.

Noti mudificà

  1. Jeanmonod & Gamisans (2013).

Altri prugetti mudificà

Da veda dinò mudificà