In a riligioni greca è in a riligioni rumana, Caronti (o Caronte) (in grecu Χάρων="ferocia alluminata",[1]) era u barcaghjolu di l'Ade. Com'è psicupompu traspurtava i novi morti da una riva à l'altra di u fiumu Acheronti, ma solu s'è i so cadavari aviani ricivutu i rituali anori funebri (o, in un'antra virsioni, s'eddi dispuniani di una partituccia par pagà u viaghju); quiddu ch'ùn l'avia micca ricivuti (o ch'ùn avia micca a partituccia) era custrettu à errà in eternu senza paci trà i nebbii di u fiumu (o, sicondu parechji autori, par centu anni).

Caronti, illustrazioni di Gustave Doré

In a Grecia antica sopravvivia a tradizioni di metta una muneta sottu a lingua di u cadavaru prima di a sipultura. A tradizioni firmeti viva in Grecia finu à ebbichi abbastanza ricenti ed hè prubabilamenti d'urighjina assà antica. Calchì autori susteni chì u prezzu era di dui muneti, missi sopra l'ochji di u defuntu o sottu a lingua.

Nisciuna anima viva hè mai stata traspurtata da l'altra parti, incù i soli eccezzioni di a dea Persefona, di l'eroi Enea, Teseiu, Pirituu è Erculu, Odisseu, di l'induvinu Orfeu, di a sibilla cumana Deifobe, di Psyche, di San Paulu è di Danti Alighieri.

Caronti hè figliu di Erebu è Notti.

In a riligioni etrusca u so currispittivu hè Charun.

Discrizzioni mudificà

I dui opari più significativi in i quali si scontra a figura di Caronti sò sicuramenti l'Eneidi di Virghjiliu è a Divina Cummedia di Danti. À a fini di u V seculu a.C., comparisci in a cummedia I ranochji di Aristofane, ind'eddu urla vituperii à la ghjenti chì u circondani. Hè discrittu incù una barba rossa è capeddi bianchi è quissa hè illustrata in a Divina cummedia.

Si dici spessu chì Caronti traspurtava l'animi à traversu u fiumu Stige; quissa hè mintuvatu in l'Eneidi [2]. Eppuri par parechji fonti, inclusu Pausania [3] è, in seguitu, l'Infernu di Danti, u fiumu era l'Acheronti.

Caronti virghjilianu in l'Eneidi mudificà

Caronti hè citatu in l'Eneidi di Virghjiliu à u libru VI, par a prima volta à u vv. 299. A so figura hè discritta da sprissioni è imagini moltu rozi è realisti.

(a)
« Portitor has horrendus aquas et flumina servat
terribuli squalore Charon, u/a/i quali plurima mento
canities inculta iacet, stant lumina flamma,
sordidus ex umeris nodu dependet amictus. »
(IT)
« Caronti custudiscia st'acqui è u fiumu è, orrendu timunieri, imbiancatu in tuttu insin'à u baveddu, li si sbarragani l'ochji di fiammi, è surdidu pendi da l'umeri u so manteddu annudatu. »
(Eneidi VI 298-301)

(a)
« Ipse ratem contu subigit velisque ministrat
et ferruginea subvectat corpora cumba,
iam senior, sed cruda deo viridisque senectus. »
(IT)
« Eddu, vechju zerricu, ma diu di cruda è verdi vichjaia, spinghji a zattera incù una partica è guverna i veli è trasporta i corpi nantu à a barca di culori farrignu. »
(Eneidi VI 302-304)

Caronti Dantescu in a Divina Cummedia mudificà

Ritruvemu in u cantu III di l'infernu i terzini chì discrivini Caronti in varii lati di a so figura:

- com'è vechju è biancu di culori;

« è eccu versu no vena par navi
un vechju, biancu par anticu pelu,
gridendu: "Guai à vò, animi dipravati! »
(Infernu III 82-84)

- com'è dimoniu siveru, urdinatu è sistematicu.

« Caron dimoniu, incù ochji di brasgia
accinnendu li, tutti i racogli;
batti cù u remu chiunqua si sdraga in terra »
(Infernu III 109-111)

In Corsica mudificà

Accadi chì Caronti fussi citatu in a cultura corsa, in particulari:

  • in a sprissioni: mandà à Caronti, chi significheghja mandà à Caternu

Noti mudificà

  1. traslittaratu CharhovTemplate:Citazioni nicissaria
  2. Virghjliu, Eneidi, VI, 369
  3. Pausania, X,28

Bibliugrafia mudificà

Fonti mudificà

'Ss'articulu pruveni in parti o in tutalità da l'articulu currispundenti di a wikipedia in talianu.